Redenen om te spelen
Heb je je ooit afgevraagd waarom honden spelen? Spel heeft een aantal belangrijke functies:
- Onderhouden en opbouwen van hun fysieke conditie
- Ontspanning
- Opbouwen van een band met de spelpartner
- Ontdekken van de wereld
- Oefenen van jacht- en vechtgedrag
Omdat honden jacht- en vechtgedrag oefenen tijdens spel, kan spel erg indrukwekkend zijn. Op foto’s zie je vaak niet of het gaat om vechtgedrag of spelgedrag, kijk maar eens naar deze voorbeelden. In beide gevallen zijn de honden aan het spelen!
Slechte alternatieven voor correct spelgedrag
Spelgedrag hoort fijn te zijn, voor alle partijen. Soms is het dat jammer genoeg niet. Welk gedrag kan door ons soms gezien worden als correct spel, maar is dat niet?
- Onevenwichtig spel: het kan zijn dat één van de twee zo enthousiast wordt, dat die de regels van mooi spel aan zijn laars lapt. Op dat moment heeft de hond geen respect meer voor zijn spelpartner, zij het een andere hond, zij het jij, de kat van de buren, je bezoek, ..
- Agressief gedrag: soms kan spel doorslaan naar prooidrift of vechten, soms heeft de hond nooit de intentie gehad om te spelen. Omdat spel en agressief gedrag overlappend gedrag hebben, is het niet altijd eenvoudig om het onderscheid te maken.
- Stress: sommige honden die zenuwachtig zijn, gaan vanuit die zenuwen heel druk komen doen in de buurt van hun stressor. Ook dit kan verward worden met spelgedrag, omdat de hond heel geëxciteerd is.
De belangrijkste regel voor correct spelgedrag is: “Het moet leuk zijn voor iedereen.” Is het dit niet of gaat het over eerder negatief gedrag, dan wordt deze interactie best stopgezet.
Hoe herken je correct spelgedrag?
Er zijn een aantal kenmerken die je kan opmerken tijdens correct spelgedrag. Let hier op, zodat je jouw hond en zijn speelkameraad goed kan begeleiden. Let ook op de stress-signalen van beide spelpartners, omdat deze aangeven wanneer één van de twee vermoeid raakt of er genoeg van heeft. Door deze op tijd op te pikken, vermijd je overprikkeling en stress bij de honden.
Afwisseling van de rollen
Zowel tussen honden als tussen mens en hond is het belangrijk dat de rollen een keertje omdraaien.
- Loopt jouw hond altijd achter zijn speelkameraadje en nooit omgekeerd? Dan zit de kans erin dat hij een beetje in prooidrift gaat. Dat betekent niet dat hij zijn speelkameraadje meteen als avondmaal ziet, maar voor beide partijen is het toch beter als dit wat meer in evenwicht is.
- Moet jouw hond steeds letterlijk het onderspit delven en belanden de poten van zijn speelkameraadje steevast bovenop hem? Ook dan is dit misschien niet helemaal eerlijk spel.
Self-handicapping
Bij dit prachtige fenomeen gaat een hond zichzelf kleiner maken, heel vaak neemt de grootste of sterkste spelpartner deze rol op zich. Hij legt zich half op zijn rug en speelt daarbij lustig verder. Zo wordt het voor de andere spelpartner een eerlijkere ‘strijd’. Zie je dit gedrag, dan mag je trots zijn op je viervoeter, want dit is mooi spelgedrag!
Respect voor stopsignalen
Honden kunnen tijdens het spel aangeven dat ze er even genoeg van hebben, dit kan erg subtiel zijn. De spelpartner moet op dat moment hier naar luisteren om het spel evenwichtig en fijn te houden. Mogelijke stopsignalen zijn:
- Simpelweg onderbreking van het spel, stoppen met beantwoorden van spelgedrag van de andere
- Wegkijken of het lichaam wegdraaien
- Gaan zitten of liggen, waarbij vaak weggekeken wordt
- Geeuwen, de neus of mondhoeken aflikken, aan eigen nek krabben
- Gaan snuffelen, drinken, ergens op gaan knabbelen
Stress-signalen
Let goed op de lichaamstaal van je hond: zie je stress-signalen, dan kan het spel mogelijks wat te spannend zijn. Dit hoeft niet altijd te betekenen dat zijn maatje geen geschikte spelpartner is, deze signalen steken ook de kop op bij vermoeidheid. Mogelijks heeft je hond even voldoende spel gehad en is het tijd voor wat rust. Niet elke hond kan zelf goed die beslissing maken, dus het zou nodig kunnen zijn dat jij even de ‘partypooper’ speelt en je hond wat verplichte rust geeft.
Mogelijke stress-signalen zijn (naast die besproken bij de stopsignalen hierboven):
- Hijgen
- De mondhoeken naar achteren trekken
- Veelvuldig knipperen
- Het hoofd of volledige lichaam wegdraaien
- Wallen krijgen
- Een pootje opheffen
- De staart aantrekken
- Oortjes naar achteren trekken
- Wit van de ogen laten zien doordat de hond wegkijkt
Met wie laat ik mijn hond best spelen?
Het hoéft niet!
Eerst en vooral is het belangrijk om te onthouden dat je hond niet perse moét willen spelen met iedereen die hij tegenkomt. Sommige honden spelen veel, anderen nooit. Ook dat is prima.
Verwachtingen rond spel bij je hond
Verder moet je goed voor ogen houden welke verwachting je aan je hond aanleert. Mag hij elke keer hij een andere hond ziet daarmee spelen? Hoewel dit een fijne ervaring voor je hond is, creëer je een verwachting waar je gegarandeerd niet altijd aan kan voldoen. De keren dat dit niet kan, zal je hond frustratie ervaren door de niet ingeloste verwachting. Dit kan emotioneel gedrag en uitvalproblemen aan de lijn in de hand werken, dus wees hier voorzichtig mee. Het beste is dat je je hond eerst leert andere honden te negeren en op jou te focussen, alvorens je hem af en toe met een andere hond laat spelen.
Het slim kiezen van speelkameraadjes
Het is goed om selectief te zijn met welke dieren en mensen je je hond laat spelen. Honden stellen hun gedrag bij door middel van de spiegel die ze terugkrijgen van hun spelpartners. Is je hond wat timide? Kies dan rustigere maatjes. Is jouw hond een bulldozer tijdens het spel? Kies dan een speelkameraad die niet te snel van zijn melk is en zich niet uit het lood laat slaan. Wees altijd voorzichtig en kritisch, zeker met honden die je zelf niet goed kent.
Wil je meer leren over spelgedrag of lichaamstaal van je hond? Neem dan een kijkje in onze uitgebreide cursus over lichaamstaal van de hond!
